Rķkisafskipti eingöngu af veršlagningu lįnsfjįr?

Ķ gęr žįši ég - öšru sinni og meš žökkum - žetta endurtekna góša boš um "ókeypis" žjóšhagfręšikennslu ķ boši rķkishįskólans - enda viršast flestir hagfręšingar telja mig į villigötum žegar ég efast um rétt sé aš veršlagning į lįnsfé sé hįš öšrum lögmįlum en önnur vara og žjónusta į markaši - sem į aš heita frjįls. Fįir hagfręšingar styšja efasemdir mķnar og žvķ verš ég sem talsmašur neytenda aš afla mér frekari žekkingar sjįlfur.

 

Eftir aš frjįls veršlagning į leigubifreišaržjónustu var tekin upp fyrir um 2ur įrum (žegar Samkeppniseftirlitiš įkvaš aš ekki mętti lengur mišstżra veršlagningu, meira aš segja meš atbeina žeirrar rķkisstofnunar) er sennilega ekki margt fleira (ég lżsi eftir öšrum dęmum) en bśvörur sem eru hįšar rķkinu um veršlagningu; žetta kallast samkvęmt prófessor ķ HĶ stašreyndarhagfręši.

 

Flestir hagfręšingar, sem vinna ekki hjį hagsmunaašilum sem hafa ašra hagsmuni, gagnrżna žetta fyrirkomulag žó - og telst sś afstaša samkvęmt sama prófessor svonefnd stefnuhagfręši.

 

Žess vegna skil ég enn ekki vķštęka andstöšu hagfręšinga viš hugmyndir um aš stór hluti endurgjalds fyrir lįn į peningum - svokallašar veršbętur ķ formi rķkisśtreiknašrar vķsitölu neysluveršs - sé einfaldlega settur inn ķ vextina og žar meš sżnilegri og hįšari samkeppni.

 

Er žetta ekki eins og ef seljendur annarrar vöru og žjónustu gętu veršlagt fastakostnašinn en rukkaš eftir į og meš ašstoš rķkisins fyrir breytilegan eša óvissan kostnaš? Žį gęti bakarinn sagt:

 

Rśnnstykkiš kostar 80 kr. - en svo rukka ég žig sķšar um meira ef hitunarkostnašur eša heimsmarkašsverš į hveiti (sem er žó "relevant" fyrir žann geira) hękkar mér ķ óhag - eša ef bakarasveinninn veikist.

 

Eini munurinn er aš kaup į rśnnstykki eru ķ eitt skipti en lįn eru gjarnan til 25 eša 40 įra - en breytir žaš dęminu? Žaš į lķka viš um neytandann aš vilja vita aš hverju hann gengur til langs tķma.

 

Bošiš er upp į rökręšur.


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 Smįmynd: Björgvin Jóhannsson

Sęll, Gķsli.

Nokkrar athugasemdir:

1)  Hvort lįn er verštryggt eša ekki er samningsatriši milli lįntaka og lįnveitanda.  Ef žaš į aš "afnema verštrygginguna" žarf aš banna hana meš lögum.

2)  Hin rķkisreiknaša vķsitala neysluveršs er svo aš hver og einn geti ekki reiknaš einhverja vķsitölu sem er honum ķ hag.

3) Samlķkingin žķn er žvķ mišur röng.  Lįn į peningum er ķ grunninn leiga en ekki sala.  Ef ég lįna žér rśnnstykki, žį vil ég fį rśnnstykki til baka, ekki bara hįlft rśnnstykki af žvķ aš rśnnstykki hafa hękkaš ķ verši (og hugsanlega einhverja žóknun fyrir aš ég žurfti aš bķša meš aš fį mér rśnnstykki). 

kvešja,

Björgvin

Björgvin Jóhannsson, 3.9.2008 kl. 21:52

2 Smįmynd: Geir Gušjónsson

Hér er ekki rįšist į garšinn žar sem hann er lęgstur og full įstęša til aš koma af staš  umręšum um žetta mįl sem er eitt mesta hagsmunamįl allmennings ķ žessu landi aš fįist leišrétting į. Lögin um verštryggingu voru sett ķ efnahagsumhverfi sem var aš miklu leiti handstżrt, gengisfellingar ķ hverjum mįnuši, höft į inn og śtstreymi fjįrmagns og allra handanna afbrigšilegheit ķ višskiptum innanlands sem utan, vöruskipti, rķkiseinokun į mörgum svišum og svo mętti lengi telja. Į žeim tķma voru žessi lög sett til varnar lķfeyrissjóšakerfi landsmanna, sem og til aš tryggja śtlįn rķkissjóšs mešal annars gegnum hśsnęšislįnakerfiš sem brunnu į veršbólgubįli žess tķma. Nś hefur frį žessari lagasetningu margt breyst ķ okkar lagaumhverfi er lżtur aš višskiptum og verslunarhįttum, höftum aflétt, samkeppni og markašsbśskapur fęršur til žess horfs sem tķškast ķ okkar samanburšar og višskiptarķkjum. Žó eru enn lķk ķ lestinni, til aš mynda umtöluš verštrygging og regluverk og verklagsvenjur viš įkvoršun vaxta, vķsitölu og annarar gjaldtöku viš lįntöku žegna žessa lands, svo aš ekki er į nokkurn hįtt sam bęrilegt žvķ sem gerist til aš mynda į noršurlöndum eins og fólk sem reynt hefur vitnar um, Vęri gaman aš fį dęmi žar um hingaš į žennan žrįš. Aftur į móti er verštryggingin varin af hópi mįlsmetandi manna meš żmsum rökum, sem ég fer ekki aš rekja hér, žaš verša ašrir til žess. Hins vegar er žaš ešli mįls samkvęmt ašallega hagsmunagęslumenn bankakerfis og fjįrmagnseigenda sem įkafast verja verštrygginguna, į stundum meš hręšsluįróšri um aš hér sé um aš ręša einhverskonar nįttśrulögmįl og allt fari ķ bįl og brand verši viš hróflaš. Žeir eiga sé fįa andmęlendur nema žį Jón Magnśsson sem hefir fyrir vikiš mįtt sęta nokkurs konar einelti. Žess vegna fagna ég mjög žessari višleitni umbošsmanns neytenda aš hreyfa viš žessu mįli. Aš endingu vil ég segja žetta, hvaš sem öllum rökum meš og móti verštryggingu lķšur. Žaš fyrirkomulag aš stór hluti žjóšarinnar hafi tekjur sķnar óverštryggšar en stóran hluta gjalda sinna verštryggšan žar sem veršbętur leggjast og viš höfušstól lįns, er ekki rétt, ósvinna sem veršur aš leišrétta til hagsbóta fyrir landslżš ķ heild.

Meš kvešju,

Geir Gušjónsson

Geir Gušjónsson, 3.9.2008 kl. 22:16

3 Smįmynd: Gķsli Tryggvason

Sęll Björgvin.

1. Rétt; róttękasta breytingin į nśverandi fyrirkomulag er bann meš lögum. Żmsar millileišir eru til og žį eru ašrar ašferšir viš aš hafa įhrif į žetta svokallaša frjįlsa val en meš lögum.

2. Sammįla; ef menn vilja gera žetta er žetta ekkert vitlaus ašferš. Ég hef bara efast um aš žetta sé rétt aš gera.

3. Meginatrišiš er aš samningar skulu standa; žetta eru einu samningarnir sem standa ekki - heldur er gefin opinn tékki į annan ašila samningsins įn įhrif og įn takmarkana vegna ytri ašstęšna. Öfugt viš ašrar forsendubreytingar eins og "force majeure" sem afturkalla skyldur beggja.

Takk Geir; ég treysti okkar góša lķfeyriskerfi til žess aš įvaxta okkar pund hjįlparlaust frį rķkinu.

Gķsli Tryggvason, 4.9.2008 kl. 20:49

4 Smįmynd: Aušun Gķslason

"...samningsatriši milli lįntaka og lįnveitanda."  Žetta er nś svolķtiš žreytt og žrautseig blekking.  Sį sem ętlar sér aš fara setjast viš samningaboršiš, žegar kemur aš žvķ aš taka lįn, hvort heldur er ķ banka eša Ķbśšalįnasjóši, lendir sennilega ķ žvķ aš vera vķsaš į dyr og sagt aš reyna annars stašar.  Veruleikinn er sį, aš lįnveitandinn, hver sem hann er, ręšur kjörunum og skilmįlunum.  Žaš mį svo sem leita fyrir sér į markašnum.  En veruleikinn er žessi.  Žrįtt fyrir lagabókstafi, og augljósan barnaskap žess, sem heldur öšru fram.  Ef einhver getur bent mér į peningastofnun, žar sem almenningur getur samiš um skilmįla og kjör lįna, žį skal ég éta žetta ofanķ mig!

Aušun Gķslason, 6.9.2008 kl. 21:25

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.