Sjálfdæmi um vaxtaálag stenst ekki lög - en vafi er enn um gengislánin sjálf

Gott er að loksins er komin niðurstaða - eftir um eins árs bið - um að óljósar einhliða heimildir lánastofnana til þess að breyta vöxtum til hækkunar standast ekki lög. Enn stendur eftir annað og e.t.v. stærra mál - hvort gengisbundin lán standast yfirleitt önnur lög en úr því geta aðeins dómstólar - almennir eða gerðardómur - skorið.

 

Nánar til tekið kveður ákvörðun Neytendastofu og úrskurðar áfrýjunarnefndar á um að ólögmætt sé að hafa í samningum um neytendalán skilmála um breytilegt vaxtaálag án þess að tilgreint sé eins og lögin áskilja

 

með hvaða hætti vextirir eru breytilegir og við hvaða aðstæður þeir breytast.

 

Taldi nefndin í úrskurði sínum að í raun gæfu skilmálarnir bankanum "sjálfdæmi" um hverjir vextirnir skyldu vera.

 

Í fréttinni eru eðlilega vangaveltur um hvað gerist í kjölfarið. Að mínu mati er fordæmisgildi þessa úrskurðar áfrýjunarnefndarinnar væntanlega töluvert og ekki einskorðað við aðila þessa máls, Nýja Kaupþing og viðskiptavin þess, heldur nær fordæmið væntanlega til

• annarra neytenda,
• annarra lánastofnana og
• annarra tegunda neytendalána, t.d. í öðrum myntum, þ.m.t. íslenskum krónum (þó að lögin löghelgi því miður verðtryggingu sem sett er á fót með öðrum lögum).

 

Hins vegar þarf væntanlega niðurstöðu dómstóla til þess að koma fram bótaábyrgð sem bent er á í ákvörðun Neytendastofu - bæði samkvæmt sérreglum laganna og samkvæmt almennum reglum. Sama á við um endurgreiðsluskyldu ef gengislán sem slík reynast ólögmæt eins og ég o.fl. hafa haldið fram en í lögum um vexti og verðtryggingu er svofellt ákvæði:

 

Ef samningur um vexti eða annað endurgjald fyrir lánveitingu eða umlíðun skuldar eða dráttarvexti telst ógildur og hafi endurgjald verið greitt ber kröfuhafa að endurgreiða skuldara þá fjárhæð sem hann hefur þannig ranglega af honum haft. Við ákvörðun endurgreiðslu skal miða við vexti skv. 4. gr., eftir því sem við getur átt.

Skilmálar myntkörfulána voru ólögmætir